Χρόνος: 07:21, απόσταση: 99 χλμ., συνολική ανάβαση: 1342μ., ελάχιστο υψόμ.: 858μ., μέγιστο υψόμ.: 1620μ.
Σήμερα θέλω να επισκεφθώ ένα χώρο εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Τον ανακάλυψα όταν σχεδίαζα το ταξίδι μου, μέχρι τότε αγνοούσα πλήρως την ύπαρξή του και την ιστορία του.
Το πρώτο εντυπωσιακό στοιχείο σε αυτόν τον χώρο είναι η τοποθεσία του. Πρωί-πρωί, επιστρέφω προς την Αγλάσουν και αρχίζω τα επτά ανηφορικά χιλιόμετρα για το βουνό. Στα αριστερά μου αφήνω έναν "χιλιόχρονο πλάτανο", ο οποίος μου προκαλεί ένα αυθόρμητο μειδίαμα, καθώς σε αυτή τη χώρα συχνά έχουν την τάση να μεγαλοποιούν διάφορα ασήμαντα πράγματα ως αξιοθέατα στην προσπάθειά τους να διαφημίσουν τον τόπο τους. Πρόκειται ίσως για ένα δέντρο που διατηρεί κάποια ιδιαίτερη σημειολογία, η οποία ωστόσο δεν είναι εμφανής ούτε εάν μπει κανείς στον κόπο να διαβάσει την πινακίδα που υπάρχει από κάτω του. Σκαρφαλώνω στο βουνό, μέσα στην ερημία. Σταδιακά η θέα του κάμπου ξεδιπλώνεται κάτω από τα πόδια μου. Ο χώρος της Σαγαλασσού φαίνεται από κάποια σημεία του δρόμου ψηλά στο βουνό ως ένα πράσινο σημαδάκι, από μερικές λεύκες που υπάρχουν στην είσοδο του χώρου.
Σχετικά με την τοποθεσία λοιπόν, υπήρξε στο παρελθόν συζήτηση στους ειδικούς, πώς ήταν δυνατόν σε μια τόσο μακρινή εποχή να ζούσαν άνθρωποι σε ένα τόσο απομακρυσμένο και υψηλό χώρο. Τα ερείπια κείνται σε υψόμετρο 1400-1600 μέτρων, κάτω από την κορυφή Άκ-νταγ (Λευκό Όρος) της οροσειράς του δυτικού Ταύρου, σε ένα σημείο όπου τον χειμώνα θα πρέπει να ήταν πρακτικά αδύνατο να κατοικούν άνθρωποι. Και όμως, ενώ η κατοίκηση στην ευρύτερη περιοχή αρχίζει από το 8.000 π.Χ., η αρχαιολογική σκαπάνη απέδειξε την συνεχή κατοίκηση στο συγκεκριμένο χώρο τουλάχιστον για τους 10 αιώνες από τον Αλέξανδρο μέχρι τον 7ο αιώνα.
Την εποχή των Περσών Αχαιμενιδών, πριν τον Αλέξανδρο, η περιοχή κατοικούνταν από πολεμοχαρείς φυλές. Η Σαγαλασσός ήταν μία πλούσια πόλη με πληθυσμό μερικών χιλιάδων, όταν έφτασε ο Αλέξανδρος στην Πισιδία το 333π.Χ. Ο Αλέξανδρος προσπαθεί να κατακτήσει την Τελμησσό, θέλοντας να την ενσωματώσει με το σπαθί, την τότε πρώτη πόλη της Πισιδίας, αφού δεν τον δέχθηκε ειρηνικά. Όμως η Τελμησσός αποδεικνύεται απόρθητη, λόγω της φυσικής οχύρωσής της. Ο Μακεδόνας, μη θέλοντας να χάσει χρόνο και δυνάμεις, αφήνει την Τελμησσό και στρέφεται προς την δεύτερη πόλη της Πισιδίας, την Σαγαλασσό, η οποία δεν διαθέτει οχύρωση και επίσης έχει γυμνούς οπλίτες (χωρίς θώρακα). Κατά την μάχη για την κατάκτησή της, οι Μακεδόνες χάνουν 20 άνδρες και τον αρχηγό των τοξοτών Κλέανδρο, ενώ οι Σαγαλασσείς 500.
Στον απόηχο του Αλεξάνδρου, στην ελληνιστική εποχή η Σαγαλασσός έχει υιοθετήσει τον ελληνικό πολιτισμό. Στην ρωμαϊκή εποχή, όταν η Πισιδία περνά στην επαρχία της Γαλατίας, η Σαγαλασσός γίνεται το αστικό κέντρο της Πισιδίας και ευνοείται ιδιαιτέρως από τον αυτοκράτορα Αδριανό -ο οποίος συμβαίνει να έχει ένα ανάλογο του Αλεξάνδρου πολιτιστικό όραμα-, ο οποίος την ονομάζει πρώτη πόλη και προστατευόμενη υπό την "θεϊκή καταγωγή" του. Η πόλη αποκτά κτίρια με αμιγή ρωμαϊκό χαρακτήρα. Το 400 κτίζεται ένα οχυρωματικό τείχος, αλλά ένας σεισμός το 528 και μια πανώλη το 542 αποδεκατίζουν τον πληθυσμό. Ακολουθούν αραβικές επιδρομές το 640 και ένας δεύτερος σεισμός, οπότε η πόλη εγκαταλείπεται και χάνεται από την ιστορία. Η διάβρωση της κορυφής καλύπτει τα ερείπα στους επόμενους αιώνες, μέχρι που ανακαλύπτονται αυτά από ευρωπαίους ταξιδιώτες στα νεώτερα χρόνια. Από το 1990 αρχίζουν εκτεταμένες ανασκαφές από το βελγικό πανεπιστήμιο του Leuven και οι εργασίες διαρκούν ένα τρίμηνο κάθε καλοκαίρι. Οι μελέτες στοχεύουν σε μια χρονική έκταση που καλύπτει τα τελευταία 10.000 χρόνια.
Χωρίς βιασύνη περιδιαβάζω το δελφικό τοπίο της αρχαίας Σαγαλασσού. Μια ομάδα επισκεπτών ξεναγείται από κάποιον αρχαιολόγο. Δυστυχώς η ξενάγηση είναι στα ολλανδικά και λυπάμαι που δεν θα μπορέσω να ακολουθήσω. Ο Βέλγος αρχαιολόγος θα με ρωτήσει από πού είμαι και όταν εισπράξει την απάντηση, έκπληκτος θα πει: "Έλληνας είπες; Δουλεύω τρία χρόνια σε αυτό το μέρος και είσαι ο δεύτερος Έλληνας που βλέπω εδώ".
- Λεπτές ισορροπίες. Στο ερειπωμένο προσκήνιο του θεάτρου της αρχαίας Σαγαλασσού, δυο κομμάτια ισορροπούν στον ουρανό της Πισιδίας.
- Χιλιάδες χρόνια πολιτισμού. Κάτω από μία κορυφή της οροσειράς του Ταύρου, στα 1600 μ. πάνω από τη θάλασσα, απλώνεται ο αρχαιολογικός χώρος της Σαγαλασσού. Το θέατρο της πόλης, στο άνω μέρος του τοπίου, κοντά στον 'Λόφο του Αλεξάνδρου'.
- Το Νυμφαίο του Αντωνίνου, ένα μνημείο από την ρωμαϊκή περίοδο της ακμής της πόλης. Στον αρχαιολογικό χώρο γίνονται εργασίες κάθε καλοκαίρι από το βελγικό πανεπιστήμιο του Leuven σε συνεργασία με το τουρκικό υπουργείο πολιτισμού.
- Μουσικός και χορεύτρια. Ανάγλυφη παράσταση στο Ηρώον, στην εξωτερική νότια πλευρά.
- Χιλιάδες χρόνια το ίδιο νερό. Ένας Έλληνας χρειάστηκε να κάνει χιλιάδες χιλιόμετρα για να πιει νερό από μια ελληνιστική κρήνη του 1ου π.Χ. αιώνα. Από το ίδιο αυτό νερό ήπιαν οι Μακεδόνες και ο Αλέξανδρος το 333 π.Χ., όταν κατέκτησαν την πόλη μετά από κρίσιμη πολιορκία.
- Πηγή θρύλων. Το μάρμαρο της κρήνης φθαρμένο από τη χρήση των ανθρώπων μέσα στους αιώνες. Χαλίκια ρίχνονται στο νερό, καθώς συνοδεύουν τις ευχές τους.
- Από το σημείο όπου ανέκαθεν ανέβλυζε, το νερό μεταφέρονταν με αγωγό πιο κάτω στο ναό του Απόλλωνα.
Αυτό το γαλήνιο ηλιόλουστο πρωινό, η Σαγαλασσός έχει ελάχιστους επισκέπτες. Είμαι μάλλον τυχερός, γιατί είναι ακόμη νωρίς και καθώς δεν υπάρχουν μεγάλα αστικά κέντρα κοντά, οι τουρίστες δεν έχουν φτάσει. Στο άνω μέρος του μεγάλου χώρου βρίσκεται η ελληνιστική κρήνη του 1ου αιώνα π.Χ., χτισμένη σε σχήμα Π που βλέπει προς το νότο. Κοντά μου δεν υπάρχει κανείς. Πίνω το υπέροχο κρύο νερό. Κάθομαι στην άκρη του διαζώματος του κτίσματος να ξαποστάσω και να απολαύσω το χώρο. Η λεπτή ροή του νερού και το αεράκι είναι η μόνοι ήχοι της ησυχίας. Παρατηρώ την κρήνη, λες και προσπαθώ να εγγράψω κάθε λεπτομέρεια του οικοδομήματος αυτού στην φωτογραφική μηχανή της μνήμης. Αυτή η κρήνη, όσο κι αν προσπαθώ, είναι αδύνατο να μου θυμίσει κάτι ανάλογο. Αυτή η κρήνη με ταξιδεύει στο χρόνο. Αυτή η κρήνη χτίστηκε δύο αιώνες μετά από τον πέρασμα του Αλεξάνδρου, την εποχή μιας έντονης πολιτιστικής ανάπτυξης. Δεν μπορώ να θυμηθώ ούτε πότε ούτε σε ποιον το διάβασα (θα πρέπει να ήταν κάποιος θεωρητικός της αρχιτεκτονικής), ότι οι δημόσιες βρύσες στη δύση αποτελούν διοικητική μέριμνα, ενώ στην ανατολή συνδέονται με τις αισθητικές και κοινωνικές λειτουργίες. Έχω την ευτυχία αυτή τη στιγμή να το διαπιστώνω ιδίοις όμμασιν. Ανέκαθεν στα ταξίδια μου στην Ελλάδα θαύμαζα τις βρύσες σε όλη την ύπαιθρο, αλλά και σε όλη την Τουρκία στο ταξίδι μου αυτό το ίδιο ακριβώς έχω παρατηρήσει ότι συμβαίνει. Σήμερα, εδώ, στο δελφικό τοπίο της Σαγαλασσού, αυτό το υπέροχο μνημείο εμβολίζει το χρόνο, την ιστορία, τον πολιτισμό και υποβάλλει μία πολύτιμη μνήμη που ποτέ δεν θα ξεχαστεί.
- Δελφικό τοπίο. Ένας κίονας, αναστηλωμένος και εμφανώς 'κορινθιακής' τεχνοτροπίας, ατενίζει το τοπίο προς το νότο, πάνω από την κοιλάδα με την πόλη της Aglasun και τα βουνά προς την μεσογειακή Αττάλεια της Παμφυλίας.
Το ρολόι δείχνει έντεκα, καθώς κατηφορίζω προς τον κάμπο. Νιώθω γεμάτος για σήμερα, μετά την εμπειρία της Σαγαλασσού, καθώς αφιέρωσα δικαίως το πρωινό μου εκεί.
Στο Γεσίλμπάσκιοϊ, σταματώ μια στιγμή στο μπακάλικο των χθεσινών μου φίλων. Τους δείχνω ένα μπουκάλι με νερό που πήρα από την κρήνη της Σαγαλασσού και τους ρωτώ εάν κανείς τους θέλει να πιει. Χθες, μού είπαν ότι ένας από τους θρύλους τους σχετικούς με την αρχαία πηγή, θέλει όποιον ανύπαντρο πίνει από το νερό της να παντρεύεται συντόμως. Με βγάζουν αμέσως έξω από το μαγαζί και με ξεπροβοδίζουν γελώντας.
Μετά το Γεσιλμπάσκϊοι, ένα ακόμη βουνό θα ακολουθήσει. Την υπόλοιπη μέρα θα περνώ μέσα από χαρακτηριστικά αγροτικά τοπία της κεντρικής χώρας. Η διαδρομή μου θα περάσει από αρκετά χωριά και από μία πόλη, την Μπουρντούρ, το πρώην Πολυδόριον ή Βουρδούριο. Η πόλη των 70.000 περίπου βρίσκεται στις παρυφές της ομώνυμης λίμνης και έχει ένα ενδιαφέρον αρχαιολογικό μουσείο, που περιέχει και ευρήματα από τον χώρο της αρχαίας Σαγαλασσού. Ωστόσο, είναι αυτή μία από τις φορές που θα λυπηθώ που λόγω του χρονοδιαγράμματος του ταξιδιού μου πρέπει να υποκύψω στη μοίρα του περαστικού ταξιδιώτη, για τον οποίο η Burdur δεν θα παρουσιάσει κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον πέρα από την κάλυψη της πάγιας ανάγκης για ανεφοδιασμό σε τρόφιμα.
Οι ώρες κυλούν μέσα σε ωραία τοπία. Ο δρόμος έχει ελάχιστη κίνηση. Είναι πραγματικά υπέροχο να οδηγείς το ποδήλατό σου σε τέτοιους ήσυχους δρόμους, μέσα στη ηρεμία της φύσης. Βεβαίως το πάγιο πρόβλημα είναι το οδόστρωμα. Αυτό το απερίγραπτο οδόστρωμα! Το οποίο μου δίνει κάθε μέρα μια περίεργη μουσική έμπνευση... Η σκηνή εξόχως σουρεαλιστική: ένας ποδηλάτης με πονεμένο πισινό να σταματά στη μέση του πουθενά και να χορεύει έναν ανατολίτικο ρυθμό τραγουδώντας παράξενα:
"Στο τούρκικο το γκράβαρο
χόρεψε να σε χαρώ
τσιφτεντέλι τούρκικο
νινανάι γιάβρουμ νινανάι νάι..."
Έλα Καζαντζίδη μου (που το έκανες και λάθος, σινανάι είναι σε διαβεβαιώ):
ώπα νινανάι νινανάι νάι
νινανάι γιάβρουμ νινανάι νάι...
- Στην έξοδο της Burdur, μια αναμνηστική φωτογραφία για ένα και μοναδικό λόγο: για την περιπέτεια στο απερίγραπτο οδόστρωμα.
- Καλλιέργεια οπίου.
- Παιχνίδι με το γάλα. Αρκετά επικίνδυνο, καθότι περιλαμβάνει πέρασμα του δρόμου.
Πριν το σούρουπο, διαπιστώνω ότι σήμερα έχω καλύψει 98 χιλιόμετρα σε μια αρκετά δύσκολη διαδρομή. Βρίσκομαι σε μια περιοχή σχεδόν ερημική με σποραδικά κτήματα. Βρίσκω μια πηγή με δροσερό νερό και αποφασίζω να διανυκτερεύσω σε μια συστάδα δέντρων.
Το μέρος είναι όμορφο και ο καιρός θαυμάσιος. Μόλις έχω στήσει τη σκηνή, θα με αντιληφθούν δύο περαστικοί που σταματούν στην πηγή. Μού λένε ότι πρέπει οπωσδήποτε να βρω άλλο μέρος, γιατί τη νύχτα κατεβαίνουν πολλά γουρούνια. Μαζεύω τη σκηνή και επιστρέφω σε ένα παράπηγμα, όπου προηγουμένως είδα να πωλούνται φρούτα και λαχανικά. Μού επιτρέπουν να μείνω στο κτήμα, αφού με διαβεβαιώσουν ότι εδώ δεν έρχονται τα γουρούνια, καθώς φυλάνε τα κτήματά τους ακόμα και το βράδυ. Μου φέρνουν τραπέζι, καρέκλα, και έναν κουβά με ένα πεπόνι και άλλα καλούδια. Τι υπέροχοι άνθρωποι!
Σήμερα θέλω να επισκεφθώ ένα χώρο εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Τον ανακάλυψα όταν σχεδίαζα το ταξίδι μου, μέχρι τότε αγνοούσα πλήρως την ύπαρξή του και την ιστορία του.
Το πρώτο εντυπωσιακό στοιχείο σε αυτόν τον χώρο είναι η τοποθεσία του. Πρωί-πρωί, επιστρέφω προς την Αγλάσουν και αρχίζω τα επτά ανηφορικά χιλιόμετρα για το βουνό. Στα αριστερά μου αφήνω έναν "χιλιόχρονο πλάτανο", ο οποίος μου προκαλεί ένα αυθόρμητο μειδίαμα, καθώς σε αυτή τη χώρα συχνά έχουν την τάση να μεγαλοποιούν διάφορα ασήμαντα πράγματα ως αξιοθέατα στην προσπάθειά τους να διαφημίσουν τον τόπο τους. Πρόκειται ίσως για ένα δέντρο που διατηρεί κάποια ιδιαίτερη σημειολογία, η οποία ωστόσο δεν είναι εμφανής ούτε εάν μπει κανείς στον κόπο να διαβάσει την πινακίδα που υπάρχει από κάτω του. Σκαρφαλώνω στο βουνό, μέσα στην ερημία. Σταδιακά η θέα του κάμπου ξεδιπλώνεται κάτω από τα πόδια μου. Ο χώρος της Σαγαλασσού φαίνεται από κάποια σημεία του δρόμου ψηλά στο βουνό ως ένα πράσινο σημαδάκι, από μερικές λεύκες που υπάρχουν στην είσοδο του χώρου.
Σχετικά με την τοποθεσία λοιπόν, υπήρξε στο παρελθόν συζήτηση στους ειδικούς, πώς ήταν δυνατόν σε μια τόσο μακρινή εποχή να ζούσαν άνθρωποι σε ένα τόσο απομακρυσμένο και υψηλό χώρο. Τα ερείπια κείνται σε υψόμετρο 1400-1600 μέτρων, κάτω από την κορυφή Άκ-νταγ (Λευκό Όρος) της οροσειράς του δυτικού Ταύρου, σε ένα σημείο όπου τον χειμώνα θα πρέπει να ήταν πρακτικά αδύνατο να κατοικούν άνθρωποι. Και όμως, ενώ η κατοίκηση στην ευρύτερη περιοχή αρχίζει από το 8.000 π.Χ., η αρχαιολογική σκαπάνη απέδειξε την συνεχή κατοίκηση στο συγκεκριμένο χώρο τουλάχιστον για τους 10 αιώνες από τον Αλέξανδρο μέχρι τον 7ο αιώνα.
Την εποχή των Περσών Αχαιμενιδών, πριν τον Αλέξανδρο, η περιοχή κατοικούνταν από πολεμοχαρείς φυλές. Η Σαγαλασσός ήταν μία πλούσια πόλη με πληθυσμό μερικών χιλιάδων, όταν έφτασε ο Αλέξανδρος στην Πισιδία το 333π.Χ. Ο Αλέξανδρος προσπαθεί να κατακτήσει την Τελμησσό, θέλοντας να την ενσωματώσει με το σπαθί, την τότε πρώτη πόλη της Πισιδίας, αφού δεν τον δέχθηκε ειρηνικά. Όμως η Τελμησσός αποδεικνύεται απόρθητη, λόγω της φυσικής οχύρωσής της. Ο Μακεδόνας, μη θέλοντας να χάσει χρόνο και δυνάμεις, αφήνει την Τελμησσό και στρέφεται προς την δεύτερη πόλη της Πισιδίας, την Σαγαλασσό, η οποία δεν διαθέτει οχύρωση και επίσης έχει γυμνούς οπλίτες (χωρίς θώρακα). Κατά την μάχη για την κατάκτησή της, οι Μακεδόνες χάνουν 20 άνδρες και τον αρχηγό των τοξοτών Κλέανδρο, ενώ οι Σαγαλασσείς 500.
Στον απόηχο του Αλεξάνδρου, στην ελληνιστική εποχή η Σαγαλασσός έχει υιοθετήσει τον ελληνικό πολιτισμό. Στην ρωμαϊκή εποχή, όταν η Πισιδία περνά στην επαρχία της Γαλατίας, η Σαγαλασσός γίνεται το αστικό κέντρο της Πισιδίας και ευνοείται ιδιαιτέρως από τον αυτοκράτορα Αδριανό -ο οποίος συμβαίνει να έχει ένα ανάλογο του Αλεξάνδρου πολιτιστικό όραμα-, ο οποίος την ονομάζει πρώτη πόλη και προστατευόμενη υπό την "θεϊκή καταγωγή" του. Η πόλη αποκτά κτίρια με αμιγή ρωμαϊκό χαρακτήρα. Το 400 κτίζεται ένα οχυρωματικό τείχος, αλλά ένας σεισμός το 528 και μια πανώλη το 542 αποδεκατίζουν τον πληθυσμό. Ακολουθούν αραβικές επιδρομές το 640 και ένας δεύτερος σεισμός, οπότε η πόλη εγκαταλείπεται και χάνεται από την ιστορία. Η διάβρωση της κορυφής καλύπτει τα ερείπα στους επόμενους αιώνες, μέχρι που ανακαλύπτονται αυτά από ευρωπαίους ταξιδιώτες στα νεώτερα χρόνια. Από το 1990 αρχίζουν εκτεταμένες ανασκαφές από το βελγικό πανεπιστήμιο του Leuven και οι εργασίες διαρκούν ένα τρίμηνο κάθε καλοκαίρι. Οι μελέτες στοχεύουν σε μια χρονική έκταση που καλύπτει τα τελευταία 10.000 χρόνια.
Χωρίς βιασύνη περιδιαβάζω το δελφικό τοπίο της αρχαίας Σαγαλασσού. Μια ομάδα επισκεπτών ξεναγείται από κάποιον αρχαιολόγο. Δυστυχώς η ξενάγηση είναι στα ολλανδικά και λυπάμαι που δεν θα μπορέσω να ακολουθήσω. Ο Βέλγος αρχαιολόγος θα με ρωτήσει από πού είμαι και όταν εισπράξει την απάντηση, έκπληκτος θα πει: "Έλληνας είπες; Δουλεύω τρία χρόνια σε αυτό το μέρος και είσαι ο δεύτερος Έλληνας που βλέπω εδώ".
Αυτό το γαλήνιο ηλιόλουστο πρωινό, η Σαγαλασσός έχει ελάχιστους επισκέπτες. Είμαι μάλλον τυχερός, γιατί είναι ακόμη νωρίς και καθώς δεν υπάρχουν μεγάλα αστικά κέντρα κοντά, οι τουρίστες δεν έχουν φτάσει. Στο άνω μέρος του μεγάλου χώρου βρίσκεται η ελληνιστική κρήνη του 1ου αιώνα π.Χ., χτισμένη σε σχήμα Π που βλέπει προς το νότο. Κοντά μου δεν υπάρχει κανείς. Πίνω το υπέροχο κρύο νερό. Κάθομαι στην άκρη του διαζώματος του κτίσματος να ξαποστάσω και να απολαύσω το χώρο. Η λεπτή ροή του νερού και το αεράκι είναι η μόνοι ήχοι της ησυχίας. Παρατηρώ την κρήνη, λες και προσπαθώ να εγγράψω κάθε λεπτομέρεια του οικοδομήματος αυτού στην φωτογραφική μηχανή της μνήμης. Αυτή η κρήνη, όσο κι αν προσπαθώ, είναι αδύνατο να μου θυμίσει κάτι ανάλογο. Αυτή η κρήνη με ταξιδεύει στο χρόνο. Αυτή η κρήνη χτίστηκε δύο αιώνες μετά από τον πέρασμα του Αλεξάνδρου, την εποχή μιας έντονης πολιτιστικής ανάπτυξης. Δεν μπορώ να θυμηθώ ούτε πότε ούτε σε ποιον το διάβασα (θα πρέπει να ήταν κάποιος θεωρητικός της αρχιτεκτονικής), ότι οι δημόσιες βρύσες στη δύση αποτελούν διοικητική μέριμνα, ενώ στην ανατολή συνδέονται με τις αισθητικές και κοινωνικές λειτουργίες. Έχω την ευτυχία αυτή τη στιγμή να το διαπιστώνω ιδίοις όμμασιν. Ανέκαθεν στα ταξίδια μου στην Ελλάδα θαύμαζα τις βρύσες σε όλη την ύπαιθρο, αλλά και σε όλη την Τουρκία στο ταξίδι μου αυτό το ίδιο ακριβώς έχω παρατηρήσει ότι συμβαίνει. Σήμερα, εδώ, στο δελφικό τοπίο της Σαγαλασσού, αυτό το υπέροχο μνημείο εμβολίζει το χρόνο, την ιστορία, τον πολιτισμό και υποβάλλει μία πολύτιμη μνήμη που ποτέ δεν θα ξεχαστεί.
Το ρολόι δείχνει έντεκα, καθώς κατηφορίζω προς τον κάμπο. Νιώθω γεμάτος για σήμερα, μετά την εμπειρία της Σαγαλασσού, καθώς αφιέρωσα δικαίως το πρωινό μου εκεί.
Στο Γεσίλμπάσκιοϊ, σταματώ μια στιγμή στο μπακάλικο των χθεσινών μου φίλων. Τους δείχνω ένα μπουκάλι με νερό που πήρα από την κρήνη της Σαγαλασσού και τους ρωτώ εάν κανείς τους θέλει να πιει. Χθες, μού είπαν ότι ένας από τους θρύλους τους σχετικούς με την αρχαία πηγή, θέλει όποιον ανύπαντρο πίνει από το νερό της να παντρεύεται συντόμως. Με βγάζουν αμέσως έξω από το μαγαζί και με ξεπροβοδίζουν γελώντας.
Μετά το Γεσιλμπάσκϊοι, ένα ακόμη βουνό θα ακολουθήσει. Την υπόλοιπη μέρα θα περνώ μέσα από χαρακτηριστικά αγροτικά τοπία της κεντρικής χώρας. Η διαδρομή μου θα περάσει από αρκετά χωριά και από μία πόλη, την Μπουρντούρ, το πρώην Πολυδόριον ή Βουρδούριο. Η πόλη των 70.000 περίπου βρίσκεται στις παρυφές της ομώνυμης λίμνης και έχει ένα ενδιαφέρον αρχαιολογικό μουσείο, που περιέχει και ευρήματα από τον χώρο της αρχαίας Σαγαλασσού. Ωστόσο, είναι αυτή μία από τις φορές που θα λυπηθώ που λόγω του χρονοδιαγράμματος του ταξιδιού μου πρέπει να υποκύψω στη μοίρα του περαστικού ταξιδιώτη, για τον οποίο η Burdur δεν θα παρουσιάσει κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον πέρα από την κάλυψη της πάγιας ανάγκης για ανεφοδιασμό σε τρόφιμα.
Οι ώρες κυλούν μέσα σε ωραία τοπία. Ο δρόμος έχει ελάχιστη κίνηση. Είναι πραγματικά υπέροχο να οδηγείς το ποδήλατό σου σε τέτοιους ήσυχους δρόμους, μέσα στη ηρεμία της φύσης. Βεβαίως το πάγιο πρόβλημα είναι το οδόστρωμα. Αυτό το απερίγραπτο οδόστρωμα! Το οποίο μου δίνει κάθε μέρα μια περίεργη μουσική έμπνευση... Η σκηνή εξόχως σουρεαλιστική: ένας ποδηλάτης με πονεμένο πισινό να σταματά στη μέση του πουθενά και να χορεύει έναν ανατολίτικο ρυθμό τραγουδώντας παράξενα:
"Στο τούρκικο το γκράβαρο
χόρεψε να σε χαρώ
τσιφτεντέλι τούρκικο
νινανάι γιάβρουμ νινανάι νάι..."
Έλα Καζαντζίδη μου (που το έκανες και λάθος, σινανάι είναι σε διαβεβαιώ):
ώπα νινανάι νινανάι νάι
νινανάι γιάβρουμ νινανάι νάι...
Πριν το σούρουπο, διαπιστώνω ότι σήμερα έχω καλύψει 98 χιλιόμετρα σε μια αρκετά δύσκολη διαδρομή. Βρίσκομαι σε μια περιοχή σχεδόν ερημική με σποραδικά κτήματα. Βρίσκω μια πηγή με δροσερό νερό και αποφασίζω να διανυκτερεύσω σε μια συστάδα δέντρων.
Το μέρος είναι όμορφο και ο καιρός θαυμάσιος. Μόλις έχω στήσει τη σκηνή, θα με αντιληφθούν δύο περαστικοί που σταματούν στην πηγή. Μού λένε ότι πρέπει οπωσδήποτε να βρω άλλο μέρος, γιατί τη νύχτα κατεβαίνουν πολλά γουρούνια. Μαζεύω τη σκηνή και επιστρέφω σε ένα παράπηγμα, όπου προηγουμένως είδα να πωλούνται φρούτα και λαχανικά. Μού επιτρέπουν να μείνω στο κτήμα, αφού με διαβεβαιώσουν ότι εδώ δεν έρχονται τα γουρούνια, καθώς φυλάνε τα κτήματά τους ακόμα και το βράδυ. Μου φέρνουν τραπέζι, καρέκλα, και έναν κουβά με ένα πεπόνι και άλλα καλούδια. Τι υπέροχοι άνθρωποι!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου