Συχνές ερωτήσεις (FAQ)

Με ποδήλατο, 6.150 χιλιόμετρα, σε τέτοια μέρη. Εντάξει. Είσαι τρελός;

Ένας λογικός άνθρωπος θα μπορούσε να κάνει αυτή την ερώτηση. Μία λογική ερώτηση απαιτεί και λογική απάντηση: εάν ένας τρελός είναι ικανός να φέρει εις πέρας με επιτυχία μια τέτοια αποστολή, τότε δεν θα με ενοχλούσε να χαρακτηρισθώ τρελός.

Εντάξει, δεν είσαι τρελός. Γιατί το έκανες;

Κάθε πράξη έχει τα κίνητρά της. Βλ. αρχική σελίδα.

Είσαι τύπος "extreme"; Εφαρμόζεις το "ζην επικινδύνως";

Όχι, καθόλου. Είμαι άνθρωπος της διπλανής πόρτας, κανονικός και φυσιολογικός. Εάν αυτό που έγινε φαίνεται ακραίο, δεν οφείλεται σε κάποια ακρότητα αλλά αντιθέτως στην φυσιολογικότητα. Ο φυσιολογικός άνθρωπος έχει φυσιολογικές δυνατότητες. Αυτές φτάνουν. Αυτό που έγινε φαίνεται ακραίο σε εκείνον τον (φυσιολογικό) άνθρωπο, ο οποίος δεν ανακάλυψε ακόμη τις φυσιολογικές του δυνατότητες.

Τι προπόνηση είχες κάνει;

Καμία. Οι σωματικές δυνάμεις βοηθούν, αλλά δεν είναι ο κρίσιμος παράγοντας. Κυρίως μετρά η εμπειρία στη διαχείριση των δυνάμεων και οι βασικές ψυχοδιανοητικές δεξιότητες όπως η αίσθηση του σκοπού, η ηρεμία, η εγρήγορση, η αποφασιστικότητα, η ικανότητα κρίσης και λήψης αποφάσεων. Η εμπειρία και η προετοιμασία βοηθούν ώστε να παίρνεις διαρκώς σωστές αποφάσεις. Αθλητής δεν είμαι - και ποτέ δεν θα γίνω. Άσκηση κάνω, όχι αθλητισμό.

Τι εξοπλισμό είχες;

Όχι εξαιρετικά πράγματα. Το ποδήλατό μου ήταν ένα απλό σιδερένιο ποδήλατο, κατασκευάστηκε από Έλληνα το 2001 και είχε ήδη δοκιμαστεί αρκετά. Συναρμολογείται, επισκευάζεται και συντηρείται από εμένα τον ίδιο. Το τρέιλερ ήταν ιδιοκατασκευή. Ο βασικός εξοπλισμός επιβίωσης που σού δίνει το πλεονέκτημα της ανεξαρτησίας είναι δεδομένος: σκηνή, υπνόσακκος, ρουχισμός, είδη μαγειρικής, τρόφιμα, εργαλεία. Το προφανές μειονέκτημα όλων αυτών είναι το αυξημένο βάρος, αλλά σε ερημικά μέρη η ανεξαρτησία έχει μεγαλύτερη σημασία από την ταχύτητα. Επίσης υπήρχε κινητό τηλέφωνο, καθώς και ένα μικρό netbook για επικοινωνία (μέσω των internet-cafe, email, VOIP) και στο οποίο είχα επίσης πληροφορίες όπως ταξιδιωτικό οδηγό, χάρτες και εγκυκλοπαίδειες.

Πού κοιμόσουν;

Σε ένα τέτοιο ταξίδι δυστυχώς δεν έχεις την πολυτέλεια του ξενοδοχείου ακριβώς όταν το χρειαστείς και ακριβώς εκεί όπου θα το χρειαστείς. Οι συνθήκες δεν είναι πάντα ευνοϊκές και η εύρεση καταφυγίου απαιτεί εμπειρία. Πάντα ζητάς τη βοήθεια των ανθρώπων, για λόγους ασφάλειας και συνέπειας προς το νόμο.

Είχες ειδικά τρόφιμα ή φάρμακα;

Όχι. Όταν ένας φυσιολογικός άνθρωπος έχει μία φυσιολογική διατροφή, το σώμα του έχει δυνάμεις να δουλεύει όλη μέρα χωρίς πρόβλημα. Ήμουν πάντα χορτασμένος και δεν μού έλλειψε τίποτε. Αρκεί να ξέρεις να τρως.

Φοβήθηκες;

Πηγές του φόβου είναι η άγνοια και η ασέβεια. Όταν αξιοποιείς πληροφορίες και ερεθίσματα με θετικό τρόπο και είσαι έτοιμος να μάθεις από τους ανθρώπους, δεν έχεις να φοβηθείς. Ευγένεια, αποδοχή, κατανόηση, σεβασμός, μάτια και αυτιά ανοιχτά. Κι ένα χαμόγελο. Όσο για τους τυχόν κακόβουλους, για αυτούς ισχύουν παντού οι ίδιοι τρόποι αντιμετώπισης.

Αντιμετώπισες κινδύνους;

Τρεις ομάδες κινδύνων υπάρχουν. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η κατάσταση στους δρόμους. Στην ανατολή είναι ακόμα χειρότερα από την Ελλάδα. Οι περισσότεροι οδηγοί σε σέβονται, όμως είδα και οδηγούς να παραβιάζουν το κόκκινο εναντίον μου (και να φωνάζουν γιατί τους έκοψα το δρόμο) ή να έρχονται καταπάνω μου στο αντίθετο ρεύμα. Η δεύτερη ομάδα κινδύνων είναι τα άγρια ζώα, πράγμα που αντιμετωπίζεται αν διανυκτερεύεις σε προστατευμένα μέρη. Τέλος οι ανθρώπινοι κίνδυνοι, που αντιμετωπίζονται με σωστή συμπεριφορά.

Κουράστηκες;

Όχι. Κάποια κομμάτια της διαδρομής ήταν σε εξαιρετικά ορεινές περιοχές και εκεί ήταν επόμενο να υπάρξει φυσική κούραση, ωστόσο στα αναμενόμενα πλαίσια. Όταν επέστρεψα ήμουν πιο ξεκούραστος από ότι όταν ξεκίνησα. Ένιωθα μια απίστευτη δύναμη. Το ταξίδι με ποδήλατο είναι η υπέρτατη αναψυχή, η υπέρτατη ξεκούραση - και αν δεν πιστεύεις, δες εδώ.

Κάποιο ηθικό δίδαγμα;

Δεν υπάρχει καμία ανηφόρα που δεν είναι ευκολότερη από όσο φαίνεται. Για να το πούμε ακριβέστερα, το πόσο δύσκολη είναι μία ανηφόρα εξαρτάται λιγότερο από την ίδια την ανηφόρα και περισσότερο από αυτόν που την ανεβαίνει. Επί το φιλοσοφικότερον, η ανηφόρα είναι αντικειμενική αλλά η έννοια του εύκολου-δύσκολου υποκειμενική, συνεπώς όσο καλύτερα ελέγχεις τον υποκειμενισμό σου τόσο (αντικειμενικώς) ικανότερος γίνεσαι.

Πόσο κόστισε το ταξίδι;

Δεν θα πω, γιατί κανείς δεν θα πιστέψει.

Λοιπόν, ένα πρωί ένας άνθρωπος καβαλάει ένα ποδήλατο και σε 68 μέρες επιστρέφει μετά από 6.150 χιλιόμετρα. Τι έχει στις αποσκευές του;

Πρωτίστως, πολιτισμό. Έχοντας περάσει από τους τόπους που γέννησαν τον πολιτισμό, δεν θα μπορούσε να έχει κάτι άλλο.

Διαβάζοντας όλα αυτά αναρωτιέται κανείς, πόσο επίκαιρη μπορεί να είναι η Αργοναυτική Εκστρατεία σήμερα;

Το βασικό μήνυμα είναι και παραμένει ένα: ο πολιτισμός. Το μήνυμα που μεταφέρει αυτό το ταξίδι είναι το μήνυμα που μού έδωσαν οι άνθρωποι που συνάντησα στη διαδρομή μου. Η Αργοναυτική Εκστρατεία ήταν ένας πολιτιστικός μύθος, ασφαλώς σχετιζόμενος με τον ελληνικό αποικισμό, που εξακολουθεί και αντλεί το νόημά του από το πολιτιστικό φαινόμενο. Είναι ένας μύθος διαχρονικός ακριβώς επειδή είναι ανθρώπινος. Ταξιδεύοντας με τέτοιον τρόπο, δηλ. περνώντας μέσα από τις καθημερινές ζωές των ανθρώπων με ένα ποδήλατο, το έζησα αυτό από πρώτο χέρι.

Τι ρόλο έπαιξε το μέσο που επέλεξες; Γιατί με ποδήλατο;

Δυστυχώς αλλά και ευτυχώς, δεν είχα άλλον τρόπο. Δυστυχώς γιατί λόγω πολιτικών και συναφών λόγων η Αργώ δεν πήγε με το κουπί στην Κολχίδα, οπότε δεν θα καθόμουν σε ένα από τα κουπιά της σε μια «κανονική» Αργοναυτική Εκστρατεία. Έπρεπε λοιπόν να βρω άλλον τρόπο να κάνω τη διαδρομή, με τη δική μου δύναμη και όσο είναι εφικτό κατά το αρχαίο πρότυπο. Ευτυχώς, μια διαδρομή στεριανή θα έδινε τη δυνατότητα της μέγιστης επαφής με την ύπαιθρο, τις πόλεις, τους τόπους και τους ανθρώπους στη διαδρομή μέχρι την Κολχίδα και πάλι πίσω. Επίσης ευτυχώς, το ποδήλατο είναι το ιδανικό μέσο για την επαφή αυτή.

Τι χρειάζεται κανείς για να τολμήσει κάτι τέτοιο; Δεν ήταν επικίνδυνο;

Με καλό σχεδιασμό και προετοιμασία καταφέρνουμε αρκετά πράγματα. Θέλει εμπειρία, γνώσεις επιβίωσης, επίγνωση των κινδύνων, αντικειμενική κρίση, ισχυρή συναίσθηση του σκοπού, έρευνα και αξιοποίηση πληροφοριών από κάθε κατεύθυνση. Οπωσδήποτε δεν είναι κάτι που ένας αρχάριος θα έπρεπε να ξεκινήσει μόνος. Όμως με θετική διάθεση όλα είναι αντιμετωπίσιμα, πάντα ζητώντας τη βοήθεια των ανθρώπων, οι οποίοι πάντα έχουν την καλή διάθεση να βοηθήσουν έναν ποδηλάτη που εμφανίζεται από το πουθενά - η ανιδιοτέλεια και η ειλικρίνειά τους αυτή σού δίνει τη μεγαλύτερη δύναμη να συνεχίσεις.

Αλήθεια, ποια ήταν η αντιμετώπιση που είχες από τον κόσμο στα μέρη που βρέθηκες; Τι σου έλεγαν; Πώς σου φέρονταν;

Ακόμα και όταν δεν υπήρχε απολύτως καμία γλώσσα συνεννόησης, αισθανόμουν απόλυτη οικειότητα. Είχα πρωτόγνωρες εμπειρίες. Η φιλοξενία τους, ιδίως μόλις μάθαιναν ότι ήμουν Έλληνας, ήταν κάτι το συναρπαστικό. Ήταν έτοιμοι να μοιραστούν το φαγητό τους με τον ξένο και να μάθουν την ιστορία του. Μόλις μάθαιναν ότι είμαι χριστιανός με έπαιρναν αγκαλιά και ήταν πρόθυμοι να με οδηγήσουν στις εκκλησίες και άλλους τόπους και μνημεία. Ο σεβασμός και η αποδοχή και η φιλικότητα που βρήκα ήταν κάτι το απίστευτο. Ήταν κάτι που έζησα εξαιρετικά έντονα, πράγμα που με οδήγησε και στην ιστορική έρευνα για να βρω κάποιες εξηγήσεις, οπότε έτσι προέκυψαν και κάποια θεωρητικά κείμενα με ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία, τα οποία και περιέλαβα στο παράρτημα του ιστοχώρου. Τα κείμενα αυτά, παρότι προέκυψαν εκ των υστέρων, θεωρώ ότι ερμηνεύουν και ολοκληρώνουν αυτό το ιδιότυπο ταξίδι, δίνοντας σε κάποια πράγματα ένα καινούργιο νόημα μέσα στη σημερινή εποχή. Αλλά αυτό που χρειάζεται είναι να έχει κανείς ανοιχτά τα μάτια του μπροστά στο πολιτιστικό φαινόμενο.

Διαβάζοντας για το ταξίδι αυτό, βρίσκεται κανείς μαζί σου και σε μια πιο προσωπική διαδρομή, όταν βρέθηκες στη γενέτειρα των Μικρασιατών προγόνων σου. Τι συνέβη εκεί, που μπορεί να ενδιαφέρει και άλλους;

Ήταν ένας από τους στόχους του ταξιδιού μου. Αξιοποιώντας όλες τις πληροφορίες που είχα από παιδί, έψαξα και βρήκα ακριβώς το μέρος, ένα μικρό χωριουδάκι στο εσωτερικό της Παφλαγονίας, στα περίχωρα της πανέμορφης Σαφράμπολης, όπου γεννήθηκε και έζησε η γιαγιά μου μέχρι τα δεκατέσσερά της όταν πήρε το δρόμο της προσφυγιάς. Εκεί θυμήθηκα τα παραμύθια με τα οποία με μεγάλωσε. Όταν οι χωρικοί απόρησαν τι στο καλό θέλει ένας μοναχικός τουρίστας στο απόμερο χωριό τους, δεν τους έκρυψα το λόγο. Με πήραν αγκαλιά, μού έδειξαν το σημείο όπου ήταν ο μύλος του προπάππου μου, μου έδειξαν το νεκροταφείο, η φιλοξενία τους με άφησε άναυδο. Πέρα από την προσωπική εμπειρία, έχει (εξ)αιρετικό ενδιαφέρον να διαπιστώνει κάποιος ιδίοις όμμασιν με πόσο απλό και ανθρώπινο τρόπο καταρρέουν κάποτε μύθοι και προπαγάνδες που μάς έχουν πολώσει και πόσο κοντά μπορεί να βρεθούμε με ανθρώπους που είναι μακριά μας.

Βλέποντας τις φωτογραφίες από το ταξίδι και την πληθώρα του υλικού, αναρωτιέται κανείς πώς αυτό το υλικό θα μπορούσε να αξιοποιηθεί.

Η γλώσσα της εικόνας είναι δυνατή, απλή και πανανθρώπινη. Στο iason2009.gr περιέχονται 673 εικόνες και αυτές δεν είναι παρά ένα κλάσμα των φωτογραφιών που τράβηξα. Και αυτές πάλι με τη σειρά τους είναι ένα κλάσμα των όσων είδα και έζησα. Σε αυτό το ταξίδι ήρθαν στιγμές που καμιά φωτογραφική μηχανή δεν θα μπορούσε να τις αποτυπώσει. Εκτός αυτού επίσης οι άνθρωποι στην Ανατολή δεν αισθάνονται άνετα όταν βλέπουν κάποιον να τους σκοπεύει με μία φωτογραφική - και λόγω της ευγνωμοσύνης μου προς αυτούς το τελευταίο που θα ήθελα ήταν να δώσω την αίσθηση ότι εισβάλω στο χώρο τους. Δημιούργησα λοιπόν το iason2009.gr, όχι μόνο με φωτογραφίες αλλά και με αναλυτική περιγραφή του χρονικού του ταξιδιού ημέρα προς ημέρα, σε μια προσπάθεια να αποδώσω το ταξίδι αυτό και τα γεγονότα του μαζί με τη σημασία τους – τουλάχιστον όπως την αντιλήφθηκα. Επίσης με την ζωντανή παρουσίαση οπτικοακουστικού υλικού από το ταξίδι (εικόνες, βίντεο) και αφήγηση, προσπαθώ να μεταφέρω την εμπειρία στους συμπολίτες μου και να τους κάνω κοινωνούς των αξιών που το ταξίδι αυτό έφερε στο φως. Δηλαδή κάτι σαν ένας Οδυσσέας που θέλει να πει το "πολλών ανθρώπων άστεα και νόον έγνω" μετά την επιστροφή στην Ιθάκη. Ο Πόντος, η Καππαδοκία, η Ιωνία και όλη η Μικρασία κρύβει πολύτιμα κομμάτια της ιστορίας μας και του πολιτισμού μας.

Πόσο μακριά λοιπόν μπορεί να πάει ένας άνθρωπος με ένα ποδήλατο;

Ένα ταξίδι αποτελείται από τρία μέρη: την αφετηρία, τη διαδρομή και την άφιξη. Συνήθως η αφετηρία και η άφιξη συμπίπτουν - σίγουρα ως οδόσημα, όχι όμως πάντα ως προορισμοί. Βγαίνεις από τον χώρο σου, τον τόπο σου, την οικογένειά σου, το σπίτι σου, την πατρίδα σου, έξω. Κάπου πηγαίνεις, και επιστρέφεις πάλι μέσα. Όταν μετά την επιστροφή σου διαπιστώσεις ότι η αφετηρία και η άφιξη συμπίπτουν μεν αλλά δεν σημαίνουν το ίδιο, ξέρεις ότι κάπου πήγες. Ξέρεις ότι το ταξίδι σου έπιασε τόπο. Ξέρεις ότι το ταξίδι σου κάπου σε πήγε. Όσο περισσότερο απέχει η άφιξη από την αφετηρία, το τελευταίο από το πρώτο σημείο του ταξιδιού σου, τόσο μακρύτερα το ταξίδι σου σε πήγε. Ξέρεις ότι δεν είσαι εκεί που ήσουν. Ξέρεις ότι δεν είσαι ο ίδιος. Εξακολουθείς να είσαι άνθρωπος, αλλά δεν είσαι ο ίδιος άνθρωπος. Το μέσα ταξίδι ήταν μεγαλύτερο από το έξω.